بنام آفریننده پارس

 لوح زرين آريارمن شاه هخامنشي

 کهن ترين سنگ نوشته (كتيبه) از خط ميخي پارسي باستان كه تاكنون پیدا (كشف) شده لوح زرين آريارمن (حدود590-640 پیش از میلاد) نیا (جد) اعلاي داريوش بزرگ است كه بر حسب اتفاق در سال 1299 خورشیدی مطابق 1920 ميلادي در همدان بدست آمده و متعلق به موزه برلين مي باشد .
يازده سطر خط ميخي پارسي روي اين لوح نقر گرديده است هر چند يازدهمين سطر مفقود شده ولي معلوم است چه عبارتي در آن نوشته شده است .در همان سال لوح زرين ديگري داراي چهارده سطر  خط به نام آرشام پسر و جانشين آريارمن در همدان بدست آمد و گويا در مجموعه عتيقات آقاي مارسل ويدل موجود است.

 بعضي از محققين و باستان شناسان معتقدند كه اين لوح و لوح زرين آرشام و بسياري نفائس و اسناد شاهان گذشته را كوروش بزرگ پس از فتح همدان از فارس بدآنجا منتقل كرد تا در خزانه و كاخ شاهی آنجا نگاهداري شود.

بعضي از دانشمندان در اصالت و اعتبار  اين دو لوح ترديد كرده تصور نموده اند كه متعلق به زمان اردشير دوم هخامنشي ( 359-407 پ.م ) است و اين پادشاه دستور داده تا اين دو لوح را به نام پادشاهان گذشته درست كنند ، زيرا چنانچه كوروش بزرگ، آرشام را از شاهی خلع كرده بود برادر كوچك اردشير دوم كه نيز اسم كوروش داشت بر عليه برادر خود قيام كرده مي خواست او را هم از مقام شاهی برکنار كند پس گويا اردشير براي تأييد و تثبيت حق شاهانه آرشام و آريارمن كه از نياكان او بودند چنين لوح هائي بوجود آورد . ولي بدلائل زير بايد اين تصّور را ، بي اساس دانست .

1.  اين دو لوح فقط بزبان پارسي باستان نقر گرديده ، در صورتيكه لوحه هاي زرين و سيمين بنام داريوش بزرگ ترجمه هائي به زبانهاي عيلامي و بابلي هم دارند ، زيرا در زمان او سلطه پادشاهان پارس شامل آن سرزمينها شده بود ، پس بايد انتظار كشيد كه لوح هاي شهرياران پیش از داريوش فاقد چنين ترجمه هائي باشد.

 2.  اين دو لوح از خوبي سرزمين پارس و مردمان و اسبان آن تعريف مي كنند و به غير از داريوش بزرگ كه نوه آرشام و نبيره آريارمن بود و واضحاً عباراتي از كتيبه هاي نياكان خود نقل مي نمايد هيچ يك از شاهان بعدي چنين تعريفي نكرده اند زيرا سرزمين پارس با تمام هخامنش قسمت کمی از آن اراضي گسترده ای بود كه بعداً نصيب پادشاهان هخامنشي گرديد و هر قسمت آن شاهنشاهی بزرگ شكوه و زيبايي مخصوص خود داشته .

 3.  در هر دو لوح چون كلمه « اورمزدا » را در حالت اضافه مي نوشتند فقط هجاي h ( هُ ) را علامت آن حالت دانستند چنانكه سراسر كتيبه بزرگ داريوش بزرگ در بيستون همان روش معمول است در صورتيكه در بیشتر كتيبه هاي بعدي و مخصوصاً در كتيبه هاي اردشير دوم چون ميخواستند كلمه اورمزدا را در حالت اضافه بنويسند ha ( ها ) را به عوض h ( هُ ) تنها به آن كلمه مي چسباندند و اين خود دليل قدمت اين دو لوح است .

 4.  نه در لوح آريارمن و نه در لوح آرشام و نه در سنگ نوشته (كتيبه) بيستون هيچ كدام اين چهار علامت نموداري Q ( شاه ) W ( اورمزدا ) $ ( كشور ) e ( زمين ) استعمال نشده است . در صورتيكه در كتيبه هاي پادشاهان متأخر هخامنشي مخصوصاً اردشير دوم چند مرتبه اين چهار علامت در كتيبه هايشان بكار برده شده است .

اين کتيبه معروف به  Am H مي باشد و از آريارمن - همدان گرفته شده است .

لوح زرين آرشام شاه هخامنشی

اين لوحه به نام آرشام پادشاه پارس است كه داراي 14 سطر است در سال 1299 هجری خورشیدی در همدان پيدا شد . قسمت كوچكي از دو سطر آخر آن افتاده ولي شکی نيست كه كدام هجاهائي در آن قسمت نقر شده است .

آرشام پسر آريارمن درحدود سال 615 پیش از میلاد به تخت پدر خود نشست تا وقتي كه با احتمال زیاد كوروش بزرگ كه از سلسله ديگري از خاندان هخامنشي بود او را از مقام شاهي برکنار كرد و سلطه او را بدست آورد . به نتيجه ويشتاسپ پسر آرشام ، شاه نشد و جزو پادشاهان سلسله هخامنشي كه پیش از داريوش سلطنت نمودند محسوب نمي شد . وقتي كه داريوش بزرگ پس از مرگ كمبوجيه در سال 521 پیش از میلاد به پادشاهی رسيد نیا (جد) او آرشام هنوز زنده بود .

برگردان (ترجمه) سنگ نوشته (کتيبه) به فارسي به نقل از  « فرمانهاي شاهنشاهان هخامنشي ، رلف نارمن شارپ »

آرشام شاه بزرگ شاه شاهان شاه در پارس پسر آريارمن شاه هخامنشي .

آرشام شاه گويد : اهورمزدا خداي بزرگ كه بزرگترين خدا ( است ) مرا شاه كرد . او كشور پارس را كه داراي مردم خوب و اسبان خوب ( است ) بمن عطا فرمود . بخواست اهورمزدا اين كشور را دارم .مرا اهورمزدا یار باشد و خاندان مرا و اين كشور را كه دارم او یاری کند .
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: